Yemek Zevki
Gribe karşı evde yapılacak karışımları sizler için derledik. Kış mevsimiyle birlikte her sezon gribal hastalıklar makyaj tazeleyip karşımıza farklı klinik tablolarla çıkmaktadırlar. Adi grip olarak tanımladığımız ve yüzlerce yıldır insanoğlunu perişan eden bu hastalığın antibiyotiklerle asla tedavi edilemeyeceğini çaresinin bağışıklık sistemimizin güçlendirilmesi dayandığını biliyoruz. Ayrıca ortay çıkan hastalığa ait klinik tablodan nezle, soğuk algınlığı ve/veya gribi ayırt etmek çokta kolay görünmemektedir. Birçok keresinde birden fazla hastalığı içeren karışık, karmaşık bazı olgularla da karşılaşmak mümkün olmaktadır. Göğüs hırıltısı, öksürük, balgam çıkartma, burun akıntısı gibi tablolar zaman zaman tüm olgularda kendini gösterebilmektedir.
Dolayısıyla fitoterapi burada derhal devreye girmektedir. Bu işin aktar eliyle değil hekim ve eczacı eliyle olması gerektiğinin altını bir kez daha çizmemiz gerekmekte. Her ne kadar bitkisel kaynaklı olsalar da gerek bitki çayları gerekse hazırlanan karışımlar ve besin takviyeleri adı altında piyasada yerini alan tüm ürünlerin kontrollü kullanımı gerekmektedir. Sağlık adına vücudun ihtiyacı olan gerek besin gerekse tedavi amaçlı kullanılacak her şeyin ölçüsünde alınması aksi takdirde alerjik reaksiyonlardan zehirlenmelere kadar çeşitli sağlık sorunları yaşanabilir.
Bu mevsim gribal enfeksiyonlara karşı mutfağımızda mutlaka bulunması gereken doğal antibiyotikler arasında sarımsak, kuru/taze soğan, ıspanak, her çeşit “karaturp, beyaz turp, kırmızıturp, yaban turpu, şalgam, bayır turpu, Japon turpu, alabaş” turp, brokoli, zencefil, kırmızıbiber, acı kırmızıbiber, hardal tohumu, kiwi, pırasa ve nar olmalıdır. Gereği hallerde hekim denetiminde D vitamini takviyesi yapılaması önerilmektedir.
Doğal Bir Antibiyotik Çorbası
Bunların yanı sıra ateş düşürücü özelliklerinden ötürü destekleyici olarak çekirdeksiz kuru üzüm suyu, elma sirkesi, elma suyu, fesleğen çayı, bal ve zencefil çayı, elma sirkesi, zeytinyağı, taze sıkılmış portakal suyu ve tarçın çayı tavsiye edilmektedir.
Folklorik ya da geleneksek yöntemlerin başında tavuk suyu çorbası gelir. Bu amaçla hazırlanacak çorba için özellikle doğal beslenen gezen tavuklar tercih edilmelidir. Mümkün olduğunca tavuk haşlandıktan sonra küçük parçalara ayrılan tavuk eti suyuyla karıştırılır ve içerisine doğranmış iki büyük soğan, bir pırasa, iki havuç, bolca taze maydanoz ve taze nanenin yanı sıra taze çekilmiş tane karabiber ve bolca acı kırmızıbiber ve sumak sırasıyla eklenmelidir. Bu yemek gerçek doğal bir antibiyotik çorbasıdır.
Öksürüğe Karşı Özel Karışımlar
Öksürük kesici ve balgam sökücü olarak evde özel bir karışım hazırlamak mümkündür. Temiz bir cam kavanozun içerisine bir kuru soğan istediğiniz tarzda doğranır, kabuklarıyla birlikte ezilen 5-6 diş sarımsak konur, üzerine bir adet limonun suyu taze sıkılır ve bir bardak daha önceden kaynatılıp ılıştırılmış su eklenir. Bu sıvı kısma 3 yemek kaşığı dolusu çiçek balı ilave edilir, son olarak ta 1 tatlı kaşığı toz tarçın veyahut bir adet kabuk tarçın ile yarım tatlı kaşığı kadar zencefil konup, güzelce çalkalanır ve serince bir yerde ya da buzdolabında 4-5 gün bekletilir. Bu karışım daha sonra süzülür ve günde ortalama üç tatlı kaşığı kadar tüketilebilir.
Öksürük kesici, nefes açıcı ve ateş düşücü özelliğinden ötürü günde üç-dört defa nane limon çayı tüketilmesi önerilir.
Kuru öksürük ve soğuk algınlığına karşı elma sirkesi birebirdir. Bu nedenle bir yemek kaşığı elma sirkesine bir yemek kaşığı bal karıştırılıp bir yemek kaşığı ılık suyla seyreltilip taze olarak hazırlanıp içilebilir. Öksürüğe karşı çözüm pekmezdir. Bu amaçla bir tatlı kaşığı karabiber, bir çay kaşığı toz zencefil, bir tatlı kaşığı tarçın ve 5 tatlı kaşığı dolusu keçiboynuzu (harnup) pekmezi bir cam kavanozda hazırlanır ve günde 3-4 kez birer tatlı kaşığı kadar tüketilebilir.
Öksürük ve göğüste hırıltının yanı sıra ateş varsa, saf zeytinyağı ile karıştırılan acı pul kırmızıbiber bir tatlı kaşığı sabah ve akşam iki kez içilebilir. Ayrıca bu karışım göğüs bölgesine sürülür bir havlu ile bölge sarılır, sıkıca giyip, vücudun terlenmesi beklenir. Daha sonra duş alınır. Öksürük için ev tipi hazırlanan kürler arasında ballı öksürük şurubu da folklorik tedavi yöntemleri arasında önemli bir yer almaktadır. Bunun için 1 tatlı kaşığı karabiber, 1 tatlı kaşığı zencefil, bir tatlı kaşığı zerdeçal, 1 tatlı kaşığı tarçın, 5-6 adet tane karanfil bir cam kavanoz içerisinde 1 tatlı kaşığı bal ve 1 adet taze sıkılmış limon suyu ile karıştırılır. Günde 3 gereği hallerde 4 kez bir tatlı kaşığı kadar tüketilebilir.
Yemek İstemiyorsanız Grip İçin İçecek Karışımlar
Gribal enfeksiyonlar için bir diğer kür ise karaturpla hazırlanır. Bir adet karaturp güzelce yıkanıp, temizlenir, tepesi kesilir ve huni şeklinde oyulur. Dip kısmına küçük bir kesik, çentik atılır. Turp temiz bir bardağın üzerine yerleştirilir. Bardağın içerisine taze rendelenmiş, yarım ceviz büyüklüğünde zencefil bırakılır. Karaturpun üst oyuğuna silme çiçek balı konur, bir gece boyu balın karaturpun içerinden süzülmesi ve zencefille masere olması beklenir. Sonra bu karışım içilir. İsteğe göre karaturp ta rendelenip salatalara eklenebilir.
Ayrıca ateş düşürücü etkisinden ötürü bir leğen banyo suyuna içerisine bir bardak elma sirkesi eklenir. İçerisinde ortalama 5-7 dakika oturulmalıdır. Ateş düşürülmesine yardımcı olur. Ateş düşürücü bir diğer ev yapımı kür ise fesleğen ve zencefille hazırlanan çaydır. Ortalama 20 adet kadar taze fesleğen yaprağı taze rendelenmiş yarım ceviz büyüklüğündeki zencefil ile birlikte bir fincan kaynamış suya ilave edilir, 10 dakika bekletilir, daha sonra süzülür ve içilir.
Boğaz Ağrısından Kurtulmanın Yolları
Taze soğan ve çiğ yenilen sarımsak boğaz ağrısının azaltılmasına yarımcı olur. Grip için ev tipi kürlerin başında taze rendelenmiş 4 yemek kaşığı zencefil, 4 yemek kaşığı balla karıştırılır ve üzerine 2 yemek kaşığı taze sıkılmış limon suyu ve 3 su bardağı kadar daha önceden kaynatılmış ılık su ilave edilip karıştırır. Serince bir yerde saklanır. Günde 3-4 yemek kaşığı kadar tüketilebilir.
Boğaz ağrısı için taze öğütülmüş bir yemek kaşığı toz tarçın ve bir yemek kaşığı karabiber önceden kaynatılmış 3 bardak ılık suyla karıştırılır. Karışım dinlenmeye bırakılır. Gerek tarçın gerekse karabiberin antimikrobiyal etkisinden faydalanılan bu çözeltinin gargara olarak kullanılması tavsiye edilir. Kullanılmadan önce şişenin iyice çalkaması gerekir. Boğaz ağrısı için bir diğer ev tipi uygulama ise küçük bir cam kavanoz içerisine bir adet dilimlenmiş limon yerleştirilir ve ceviz büyüklüğünde taze rendelenmiş zencefil konur, üzeri doğal çiçek balı ile örtülür. İki gün dinlendirip ihtiyaç olduğunda günde 4 kez birer tatlı kaşığı kadar tüketilebilir.
Burun akıntısı kış hastalıklarında can sıkıcı durumlardan biridir. Burun akıntısını kesmek için evde yapılabilecek bir doğal karışım zencefille hazırlanır. Önce taze zencefil rendelenir ve demleme usulü çayı hazırlanır. Süzülen çaya tatlı kaşığı bal karıştırılır. İçerisine 3-4 adet karanfil tanesi ile bir adet kabuk tarçın bırakılır, üzerine 1 adet limonun taze sıkılmış suyu eklenir, bir akşam dinlendirilir. Sonra süzülür ve içilir. Kişilerin kullandıkları ilaçlara ve kürlerine, ayrıca yaş, cinsiyet vd. özelliklerinin yanı sıra tüm sağlık hikâyelerine bağlı herhangi bir alerjik reaksiyon ve/veya sağlık sorununun ortaya çıkmaması adına burada sözü edilen tüm karışım ve uygular için hekim tavsiyesinin alınması önerilir.
Halk Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Oğuz Özyaral
