Acı biber, sadece yediğimizde ağzımızı acıtmıyor. Yemek yaparken de elimiz yakan özelliği sayesinde acımıza acı katan bir etkisi vardır. Peki bu acının elimizde yüzümüze gözümüze sıçramadan nasıl kurtulabiliriz şimdi bundan bahsedelim.
Biber niçin yakıcıdır?
Bibere acılığını veren kapsaisin adlı bir maddedir. Biberlerin acılık derecesi Scoville ölçeği denilen içerdiği kapsaisin oranına göre belirlenir. Kapsaisin ciltle temas ederse yanma, batma ve sıcaklık duyumsaması gibi hislere neden olabilmektedir. Kapsaisin maddesi tıpta ağrı kesici ve iltihap çözücü olarak kullanılmaktadır. Yakı” adı verilen uygulandığı bölgede kuvvetli bir sıcaklık ve yanma duygusu oluşturan “yapışkanlı bezlerin etken maddesi de budur.
Acı biberin yakıcı etkisinden korunmak için ne yapılmalıdır?
Biberlerin acılık derecesini görünümünden kestirmek mümkün değildir. Bu yüzden bibere dokunmadan önce mutlaka eldiven kullanmak gerekli. Böylece acı biber yanmalarına karşı cildi korumuş olursunuz.
Acı Biber Elinizi Yakarsa Ne Yapmak Gerekir?
Acı biberin ciltte yanmaya yol açan etkin maddesi olan kapsaisin yağ bazlıdır. Biber doğradıktan bir süre sonra parmak uçlarınızda hafifçe bir yanma hissetmeye başlarsanız kapsaisin yağ gibi cildinize işlemiş demektir. Böyle bir durumda yapılması gerekenler şunlardır. İlk ve en önemli konu yanan ellerinizle asla gözünüzü ovuşturmayın veya teninize dokunmayın. Unutmayın elinizle dokunduğunuz bölgede de yanma başlayacaktır.
Acıyı dindirmek için öncelikle yapılması gereken cilde işleyen ve acıya neden olan kapsaisin maddesini yok etmektir. Kapsaisin suda değil sadece yağda ve alkolde eridiği için su ile yıkamak çözüm değildir. Kapsaisini ciktten uzaklaştırıp, yanma hissini geçirmek için yağ veya alkol kullanılmalıdır.
Elimizi Yakan Acı Biber Acısı Nasıl Geçer?
Zeytinyağı:Elinizi bol miktarda zeytinyağı veya ayçiçek yağı ile ovup birkaç dakika bekleyin, bulaşık deterjanı ve su ile yıkayın. Bu işlem elinizin acısını oldukça azaltıp dayanılır hale getirecektir. Bir süre sonra ellerinizi yıkarsanız veya tekrar acımaya başlarsa gene aynı şekilde yağ sürün birkaç saat sonra acısı geçecektir.
Limon : Limon suyu elinize yağ gibi yapışmış olan kapsaisini nötralize edecektir. Tercihen soğuk bir limonu ortadan ikiye kesin. Parmaklarınızı limonun içine sokup limonu mıncıklayın, elinizi limon suyu ve tuz ile iyice ovalayın.
Soğuk süt veya yoğurt: Ellerinizi soğuk süt veya yoğurdun içinde yanma hissi geçene kadar bekletirseniz acınız oldukça hafifler. Dondurma da biber yangısını gidermede oldukça etkilidir.
Anestezik kremler ve yanık kremleri: Bu işlemlerden sonra anestezik Anestol pomadın yanı sıra Silverdin, Bepanten gibi yanık kremleri uygulamak acıyı hafifletecektir.
Ancak uyguladığınız tüm bu yöntemlerin etkili olabilmesi, acı biber yanmasını iyileştirmesi, ağrınızı dindirmesi için belirli bir zaman geçmesi gerekmektedir. Bir süre sonra veya elinizi yıkadığınızda yanma hissi gene başlayabilir. Bu durumda uyguladığınız işlemi tekrarlayın. Sabırlı olup tamamen geçmesini bekleyin bu arada da ellerinizi hiçbir şekilde cildinize ve gözlerinize dokundurmayın.
Önemli Not:
Bazı kişilerin acı bibere alerjisi olabilir. Kusma, nefes almada zorluk, mide bulantısı, dudaklarda veya boğazda şişme gibi belirtiler varsa tıbbi yardım almak gerekir.
