Çölyak hastalığı; buğday, arpa, çavdar ve yulafta bulunan glüten adlı proteine karşı ince barsakta oluşan duyarlılıktır. Çölyak hastaları glüten içeren tahıl çeşitleri veya imalatı sırasında glüten ilave edilmiş gıda maddelerini tükettiğinde ince barsakta iltihaplanma olur. Glüten vücudun bağışıklık sistemince zararlı madde olarak algılanır ve ince barsaklara zarar verir.
İnce barsaklarda besinlerin emilimi ve vücuda yararlı hale getirilmesi villus adı verilen parmaksı çıkıntılarla olmaktadır. Çölyak hastalığında villusların fonksiyonlarını yitirmesi sonucunda besinler emilememekte ve vücuda yararlı hale getirilememektedir. Ortaya çıkan emilim bozukluğu çeşitli hastalıklara yol açmaktadır. Zamanında önlem alınmadığında bazı kanser risklerinin de arttığı görülmüştür.
‘ÇÖLYAK’ EN SIK RASTLANAN KALITSAL HASTALIK
Çölyak hastalığı tıp dünyası tarafından tüm dünyada çocukluk ve yetişkin dönemlerinde en sık rastlanan kalıtsal hastalık olarak kabul edilmektedir. Yaşamın herhangi bir döneminde görülebilir. Hastalığın çok farklı belirtiler göstermesi ve bazı durumlarda hiç belirtivermemesi teşhis edilmesini zorlaştırmaktadır. Tipik belirtileri; ishal, kusma,kilo ve güç kaybı, karın şişkinliği, karın ağrısı, mide bulantısı ve çocuklarda gelişim bozukluklarıdır. Yetişkin insanlarda bazen halsizlik, yorgunluk, anemi,osteoporoz, vitamin ve mineral eksikliği ile laktoz intoleransı gibi barsak bölgesi dışında da belirtiler görülebilir.
Dünyada hastalığın görülme sıklığı % 1’dir.Yani her yüz kişiden biri çölyak hastasıdır. Hastalığın en önemi özelliklerinden biri de kalıtsal olmasıdır. Bu özelliğinden dolayı her geçen gün hasta sayısı hızla artmaktadır.
Batı Akdeniz Çölyak Derneği 25 Aralık 2012 tarihinde kuruldu. Kuruluş amacı; Çölyak hastalığı konusunda özellikle bölgemizde ve ülkemizde toplumu bilinçlendirmek kamuoyu oluşturarak çölyak hastalarına destek olmak, araştırmalara destek vermek, belirli zamanlarda üyelerini gruplar halinde toplayarak, çölyak hastalığı veya konu ile ilgili her türlü gelişme konusunda bilgilendirmek. Üniversite öğretim üyelerinden yardım almak suretiyle konferanslar, alternatif toplantı ve geziler düzenlemek. Özellikle diyet yiyecekler konusunda üretici ve ithalatçı firmalarla işbirliği ve eş güdüm yolu ile öncelikle üyelerine ve olanağı kısıtlı çölyak hastalarına yardımcı olmak, gerektiğinde yetkili organları vasıtasıyla bu konuda girişimlerde bulunmak, yasaların imkan verdiği ölçüde her türlü faaliyette bulunmaktır.
Ülkemizde daha bilinçli ve sağlıklı nesiller yetiştirmek insanların daha sağlıklı beslenmelerini sağlamak,Ülkemizde yeterince tanınmayan bu hastalıkla ilgili farkındalık sağlamak amacıyla Antalya’da ilk olarak Batı Akdeniz Çölyak Derneği tarafından başta bu etkinliğe ev sahipliği yapan BerkeRanch International Horseback Riding Club-Hotel (Berke Ranch At Çiftliği) olmak üzere, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Yar Bakliyat, Form Sağlık ve Medikal Ürünleri A.Ş., Ege Glutensiz Ekmek ve Gıda Ürünleri Tic. Ltd. Şti., Kom GıdaA.Ş., Arbel A.Ş., Eti Gida San. ve Tic. A.Ş.’nin katkılarıyla 12 Mayıs 2013tarihinde “Dünya Çölyak Günü” etkinliği düzenlenecektir. Etkinliğe bu kuruluşların yanında Sivil toplum kuruluşları olan Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı (ÇEKVA), Türk Çin İşadamları Derneği (TUCİAD) katılımları ile destek vereceklerdir.
Etkinlikte Batı Akdeniz Çölyak Derneği Başkanı Mustafa Uranlı’nın açılış konuşmasından sonra Akdeniz Üniversitesi Gastroloji Bölümünde görevli uzman doktor Evin Şedele tarafından çölyak hastalığı hakkında, Akdeniz Üniversitesi Gıda Mühendisliği Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr.Barçın Karakaş tarafından “Glutensiz Beslenme” ile ilgili katılımcılara bilgi verilecektir. Akabinde Dernek Üyeleri ve katılımcı firmalar tarafından hazırlanan ikram ve kokteyl ile etkinlik devam edecektir.
